Flokkunarleiðbeiningar

Bylgjupappi má fara í pappatunnuna við heimili en honum má einnig skila í grenndargám eða á gámasvæðið. Það kostar ekkert að skila bylgjupappa á gámasvæðið (ekki tekið klipp af korti).

Bylgjupappi er auðþekkjanlegur á bylgjunum í brúnum hans. Fjarlægja þarf allt frauðplast, pappamassa, plastpoka og plastfilmu. Mikilvægt er að fjarlægja matarleifar, t.d. úr pizzakössum. Æskilegt er að pressa umbúðirnar vel saman, það sparar pláss.

Hvað flokkast sem bylgjupappi?
Til dæmis pappakassi, pizzakassi, millispjöld af vörubrettum og ýmiskonar hlífðarumbúðir.

Hvað verður um efnið?
Pappinn er pressaður í stóra bagga og fluttur beint frá Akureyri til Hollands í endurvinnslu.

Dagblöð og tímarit mega fara í pappatunnuna við heimili en þeim má einnig skila í grenndargám og á gámasvæðið. Það kostar ekkert að skila dagblöðum og tímaritum á gámasvæðið (ekki tekið klipp af korti).

Æskilegt er að pressa blöðin vel saman. Það sparar pláss og dregur úr akstri. Fjarlægja ber aðskotahluti, t.d. plast eða matarleifar. Ekki þarf að rífa plastglugga eða límbönd af umslögum. Mikið ámálaður pappír, límmiðar og innbundnar bækur mega ekki fara í þennan flokk. Einnig er mikilvægt að plast slæðist ekki með.

Hvað flokkast sem dagblöð/tímarit?
Dagblöð
Tímarit
Bæklingar
Umslög
Prentara- og skrifstofupappír
Gjafapappír sem ekki er með glimmeri eða málm-áferð/húð

Hvað verður um efnið?
Gert er ráð fyrir að þessi flokkur endurvinnsluefna notist sem stoðefni í jarðgerð hjá Moltu. Það sem umfram er, er flutt til Hollands og selt þar á markaði.

Drykkjarfernur og sléttur pappír mega fara í pappatunnuna við heimili en þeim má einnig skila í grenndargám og á gámasvæðið. Það kostar ekkert að skila drykkjarfernum og sléttum pappír á gámasvæðið (ekki tekið klipp af korti).

Nauðsynlegt er að fjarlægja allar matarleifar úr umbúðum og skola fernur vel. Æskilegt er að brjóta umbúðir saman svo þær taki minna pláss í flutningi. Allt plast þarf að fjarlægja og flokka með plasti. Plasttappar mega þó fara með fernum.

Drykkjarfernur og sléttur pappír eru umbúðir fyrir t.d:
Mjólkurvörur
Ávaxtasafa
Morgunkorn
Kex

Hvað verður um efnið?
Losað í móttökustöð og baggað til útflutnings. Flutt beint frá Akureyri til Hollands.

Rauði krossinn tekur á móti öllum textílvörum, líka stökum sokkum og götóttum nærbuxum. Rauði krossinn afhendir efni sem ekki er hægt að nýta til Plastiðjunnar Bjarg til tuskugerðar.

Flöskur og dósir eru skilagjaldsskyldar umbúðir og er greitt fyrir að skila þessum umbúðum. Hjá Endurvinnslunni er hver flokkur talinn vandlega og greitt fyrir þann stykkjafjölda sem skilað er. Umbúðir þurfa að vera óbeyglaðar svo flokkunarvélin þekki þær.

Umbúðum í þessum flokki á að skila til Endurvinnslunnar Akureyri / Plastiðjan Bjarg Iðjulundur að Furuvöllum 11, Akureyri. Athugið að Endurvinnslan tekur einungis á móti skilagjaldsskyldum umbúðum sem falla undir 3. grein reglugerðar um söfnun, endurvinnslu og skilagjaldi á einnota drykkjarvöruumbúðum.

Nánari upplýsingar hér.

Skilagjaldið er 16 krónur og einungis er greitt inn á debet- og kreditkort.

Hvað flokkast sem flöskur og dósir?
Áldósir, gler- og plastflöskur fyrir:
Gosdrykki, orkudrykki og tilbúna ávaxtasafa.
Glerflöskur fyrir áldósir og bjór.
Glerflöskur fyrir áfengi, bæði létt og sterkt.
Reglan er sú að ef innihald er drukkið beint, þá bera umbúðirnar skilagjald. Ekki ef innihald þarf að blanda t.d. þykkni.

Garðaúrgang skal flokka í tvo flokka: gras og runna- og trjáafklippur. Garðaúrgang skal losa í þrær (bása) merkta grasi annars vegar og runna- og trjáafklippur hins vegar. Æskilegt er að halda grasi og trjá- og runnafklippum aðskildu. Athugið að passa að engir aðskotahlutir fylgi með. Sérstakur bás er á Gámasvæðinu fyrir mold og annar fyrir garðaúrgang (t.d. lauf).

Meiriháttar losun, sem í flestum tilvikum er frá atvinnustarfsemi, skal fara með á jarðvegslosunarsvæði að Jaðri. Einungis er heimilt að nota svæðið innan opnunartíma. Innheimt gjald fyrir losun samkvæmt gjaldskrá Akureyrarbæjar. Heimilt er að losa á tveimur skilgreindum svæðum. Annars vegar er merkt svæði fyrir jarðveg úr gatna- og húsagerð, hrossaskít, gras, greinar og annan gróður og hins vegar svæði fyrir trjáboli án greina.

Hvað verður um efnið?
Það fer í landmótun á svæði golfklúbbsins.

Gjaldskylt (tekið klipp af korti). Athugið að einnig er hægt að nota rafræna gámakortið í Íbúaappi Akureyrarbæjar.

Glerkrukkum skal skila í grenndargám eða á Gámasvæðið, Réttarhvammi 2 eða til Endurvinnslunnar á Akureyri/Plastiðjan Bjarg að Furuvöllum 11. Öðru gleri eða múrbrotum skal skila á Gámasvæðið.

Athugið að gler getur brotnað við förgun og valdið slysum, því er nauðsynlegt að fara með gler á viðeigandi förgunarstað í staðinn fyrir að setja í almennt rusl. Mikilvægt er að setja lok af glerkrukkum með málmi. Ljósaperur flokkast ekki sem gler heldur spilliefni og á því ekki heima í þessum endurvinnsluflokki.

Hvað flokkast sem gler?
Umbúðir og brotið og skemmt leirtau
Krukkur
Blómapottar
Glös
Glerflöskur
Ilmvatnsglös
Speglar

Hvað verður um efnið?
Losað til Skútabergs og mulið þar. Hægt að nota sem fyllingarefni við framkvæmdir.

Gjaldskylt (tekið klipp af korti). Athugið að einnig er hægt að nota rafræna gámakortið í Íbúaappi Akureyrarbæjar.

Húsgögn, húsbúnaður og grófur úrgangur fer í gám sem merktur er húsgögnum. Um er að ræða grófan úrgang sem þarf að rúmmálsminnka fyrir flutninga. Ef um timburhúsgögn er að ræða skulu þau sett í timburgáma. Ef húsgögnin eru að hluta til úr timbri þarf að rífa timbrið frá og setja í timburgáminn og restina í gáminn merktan húsgögnum. Gifsplötur mega einnig fara í þennan flokk. Athugið að oft er hægt að gefa nytjahlutum nýtt líf með því að selja þá, gefa öðrum eða fara með þá á nytjamarkaði.

Hvað flokkast sem húsgögn og innréttingar?
Borð
Stólar
Skápar
Rúm
Dýnur
Stórir plasthlutir sem ekki eru umbúðir t.d. garðstólar og plastleikföng

Hvað verður um efnið?
Málmar og timbur vélflokkað frá eins og unnt er og það sem eftir stendur er þjappað saman til að rúmmálsminnka og síðan urðað.

Gjaldskylt (tekið klipp af korti). Athugið að einnig er hægt að nota rafræna gámakortið í Íbúaappi Akureyrarbæjar.

Venjulegur gjafapappír má fara með dagblöðum en pappír með glimmeri og málm-áferð/húð þarf að setja í almennt rusl.

Hvað verður um efnið?
Megnið af því sem er flokkað sem dagblöð nýtist sem stoðefni í jarðgerð hjá Moltu. Það sem umfram er, er flutt til Hollands og selt þar á markaði. Það sem fer í almennt rusl verður urðað.

Kertaafgöngum skal skila í grenndargám eða á Gámasvæðið, Réttarhvammi 2.

Hvað flokkast sem kertaafgangar?
Kertastubbar, ónothæf kerti og vax. Athugið að sprittkertabikarar flokkast með málmi.

Hvað verður um efnið?
Kertaafgangar eru bræddir og notaðir í útikerti sem framleidd eru hjá Plastiðjunni Bjargi-Iðjulundi. Hægt er að nýta allar tegundir af kertum.

Gjaldfrjálst (ekki tekið klipp af korti).

Kæli- og frystitækjum skal skila á Gámasvæðið, Réttarhvammi 2.

Kæli- og frystitæki innihalda kælivökva sem flokkast sem spilliefni, þennan vökva þarf að fjarlægja úr tækjunum áður en þau fara til endurvinnslu. Í eldri gerðum af kælitækjum er freon notað sem kælivökvi. Mjög mikilvægt er að freon komist ekki út í andrúmsloftið, þar sem það hefur mjög skaðleg áhrif á ósonlagið en ósonlagið ver okkur jarðarbúa fyrir útfjólubláum geislum sólar.

Hvað flokkast sem kæli- og frystitæki?
Ísskápar
Frystiskápar
Frystikistur

Hvað verður um efnið?
Á gámasvæðunum eru sérstakir gámar fyrir kælitæki. Flokkun Eyjafjörður ehf. hefur samið við Kælismiðjuna Frost ehf. um að fjarlægja vökvann af tækjunum áður en þau fara til endurvinnslu með brotamálmum.

Gjaldfrjálst (ekki tekið klipp af korti).

Í lífrænu tunnuna fara allir matarafgangar og annar lífrænn úrgangur sem til fellur á heimilinu. Allur þessi úrgangur þarf að fara í sérstaka poka sem eru niðurbrjótanlegir t.d. maís- eða kartöflusterkjupoka (biobag). Einnig má nota pappírspoka. 

Heimili á Akureyri fá að kostnaðarlausu 100 poka á ári og er þeim dreift einu sinni á ári í byrjun mars. Hægt er að kaupa poka hjá Terra og í helstu matvöruverslunum í bænum. Mikilvægt er að nota alls ekki plastpoka undir þennan úrgang þar sem þeir jarðgerast ekki. Óæskilegt er að setja fljótandi matarleifar t.d. súpur eða þunna mjólkurafganga í pokana. Passa þarf að málmur t.d. hnífapör slæðist ekki ofan í lífræna dallinn. Slíkt skemmir vélina sem vinnur úrganginn.

Einnig er hægt að skila lífrænum úrgangi á Gámasvæðið eða í Jarðgerðarstöðina Moltu á Þveráreyrum í Eyjafirði.

Hvað flokkast sem lífrænn úrgangur?
Ávextir og ávaxtahýði
Grænmeti og grænmetishýði
Egg og eggjaskurn
Kjöt og fiskafgangar + bein
Mjöl, grjón, pizza og pasta
Brauðmeti, kex og kökur
Kaffikorgur og kaffipokar
Teblöð og tepokar
Mjólkurvörur og grautar
Pottaplöntur og blóm
Kámaðar pappírsþurrkur
Tannstönglar, íspinnaprik og sushiprjónar

Hvað verður um efnið?
Allur lífrænn úrgangur s.s. sláturúrgangur, fiskúrgangur, lífrænn heimilisúrgangur, timbur- og trjákurl, pappír, gras og tað fer til Moltu og er jarðgert í stöðinni. Lífræni úrgangurinn fer í gegnum hakkavél og blandast í framhaldinu við stoðefni, sem er að langmestu leyti timburkurl úr úrgangstimbri sem fellur til á okkar svæði. Auk timburkurls er pappa blandað saman við r úr grenndargámum á Akureyri og er tætt á staðnum. Þessi blanda fer síðan í stórar jarðgerðartromlur og út úr ferlinu kemur molta sem þarf að þroskast í um sex mánuði. Moltuna má síðan nýta á land sem er unnið til túnræktar, kornræktar eða til ræktunar einærra fóðurjurta, enda sé borið á landið áður en jarðvinnsla fer fram þannig að moltan gangi niður í jarðveginn. Einnig má nýta moltuna til dreifingar á gróðurlendi, til uppgræðslu eða skógræktar á lokuðu svæði.
Nánari upplýsingar um Moltu

Græna trektin
Með því að nota Grænu trektina er hægt að koma notaðri olíu og fitu í t.d. plastflöskur og skila á næstu grenndarstöð til endurnýtingar.
Nánari upplýsingar um Grænu trektina á vef Vistorku.

Notaðri olíu má skila í Grenndargám eða á Gámasvæðið, Réttarhvammi 2.

Gjaldskylt þegar skilað skilað er á Gámasvæðið (tekið klipp af korti).

Í flokkinn fara allar tegundir ljósapera. Ljósaperur eru skilgreindar sem raftæki og flokkast til spilliefna. Því skal alls ekki flokka ljósaperur með gleri heldur raftækjum. Mikilvægt er að perur brotni ekki þar sem spilliefni geta þá borist út í andrúmsloftið.

Hvað flokkast sem ljósaperur?
Glóperur
Halogen
Led perur
Flúor- og sparperur

Hvað verður um efnið?
Flutt til efnamóttöku til eyðingar.

Ljósaperum skal skila á Gámasvæðið, Réttarhvammi 2.
Gjaldfrjálst (ekki tekið klipp af korti)

Lyf og lyfjaafgangar eiga ekki heima í almennu sorpi heldur er um að ræða spilliefni sem flokka skal frá og skila til eyðingar.
Apótek taka á móti öllum lyfjaafgöngum endurgjaldslaust.

Hvað verður um efnið?
Aðallega eytt í brennslu.

Málmum skal skila í grenndargám eða á gámasvæðið.

Málmar eru verðmætt hráefni sem hægt er að endurvinna margoft án þess að verðmæti þeirra minnki. Jafnframt er um að ræða verðmæta auðlind þar sem efni af þessu tagi er af skornum skammti í heiminum og á því alls ekki að fara með óflokkuðum úrgangi. Athugið að raftæki eiga ekki heima í þessum flokki.

Hvað flokkast sem málmar?
Niðursuðudósir
Álpappír
Lok af glerkrukkum
Herðatré úr vír
Hefti
Álumbúðir t.d. undan sprittkertum

Hvað verður um efnið?
Málmum er komið til málmendurvinnslufyrirtækja hér á Akureyri - Furu eða Hringrásar. Þeir aðilar flytja það út til bræðslu og endurnýtingar.

Gjaldfrjálst (ekki tekið klipp af korti).

Óflokkuðum úrgangi skal skilað í tunnu fyrir blandaðan úrgang við heimili eða á Gámasvæðið.

Dýrast er að skila óflokkuðum úrgangi, bæði fyrir veskið og umhverfið. Í raun er mjög fátt sem ekki er hægt að flokka og því er hægt að komast hjá því að vera með mikið óflokkað efni með því að velja betri kost.

Hvað flokkast sem óflokkaður heimilisúrgangur?
Bleyjur, dömubindi, bómullarhnoðrar og blautklútar
Bioplast
PLA plast
Úrgangur frá gæludýrahaldi
Sterkar þurrkur svo sem Tork
Tannkrems- og áleggstúpur, nema þær séu mjög vel hreinsaðar
Ryksugupokar
Sígarettustubbar

Vistvænni kostur fyrir óflokkaðan heimilisúrgang
Bleyjur er ekki hægt að endurvinna og jafnframt eru mörg óæskileg efni í þeim. Hægt er að kaupa taubleyjur, þær eru betri fyrir umhverfið og veskið.
Dömubindi, líkt og bleyjur er ekki hægt að endurvinna og mörg óæskileg efni er að finna í þeim. Hægt er að velja vistvænni vörur fyrir blæðingar eins og álfabikarinn en hann fæst t.d. í öllum Apótekum. Einnig hafa Thinx túrnærbuxurnar vakið mikla lukku. Jafnframt er hægt að kaupa margnota dömubindi.
Hægt er að velja tannkrem í umhverfisvænni umbúðum en plasttúpu t.d. glerkrukkum og einnig er hægt að velja tannkrem með vistvænni innihaldsefnum.

Hvað verður um efnið?
Umhlaðið í hagkvæmar flutningseiningar og urðað.

Gjaldskylt (tekið klipp af korti). Athugið að einnig er hægt að nota rafræna gámakortið í Íbúaappi Akureyrarbæjar.

Plastumbúðir geta farið í plasttunnuna við heimili, í grenndargám eða á gámasvæðið.

Einungis er hægt að endurvinna plast utan af umbúðum, bæði hart og lint. Til að vita hvort að umbúðir séu úr plasti eða áli þá er þumalputtareglan sú að ef umbúðirnar eru krumpaðar og þær spretta aftur út er um plast að ræða en ef þær haldast samankrumpaðar er um ál að ræða. Nauðsynlegt er að þrífa allar matarleifar úr plastumbúðum svo ekki komi ólykt og fjarlægja allan pappa sem kann að fylgja samsettum umbúðum. Plast sem er ekki umbúðaplast t.d. plasthúsgögn, rör eða leikföng eru ekki umbúðir og þarf að skila á gámavöll í viðeigandi gám til urðunar.

Lífrænt plast
Lífrænt plast getur verið flókinn úrgangsflokkur. Það jarðgerist ekki í jarðgerðarstöð Moltu heldur er aðskilið þar frá lífræna úrganginum og endar í urðun. Lífplast þarf lengri tíma til niðurbrots. Til þess að lífrænt plast brotni niður í jarðgerð þarf að beita annari tækni en þeirri sem Molta notar. Best er að safna sorpi í t.d. lífræna innkaupapoka og setja í almennt sorp. Þeir pokar jarðgerast nokkuð fljótt á urðunarstað og mynda ekki gróðurhúsalofttegundir við niðurbrot.

Lífrænt plast á ekki að flokka með öðru plasti þar sem það er ekki endurvinnanlegt.

Hvað flokkast sem plastumbúðir?
Plastdósir og brúsar
Plastfilmur
Bóluplast
Frauðplast - ef utan af vöru.
Plastpokar
Sjampóbrúsar
Áleggsbréf
Kaffiumbúðir
Snakkpokar
Sælgætisbréf
Blöðrur

Hvað verður um efnið?
Umbúðaplast er losað í móttökustöð, baggað og sent til Svíþjóðar til frekari flokkunar. Það sem ekki er hægt að endurvinna vegna samsetningar efnis er brennt til orkunýtinga.

Gjaldfrjálst (ekki tekið klipp af korti).

Plast sem ekki er umbúðaplast er í raun óendurvinnanlegt og því er best að skila slíku plasti í tunnu fyrir blandaðan úrgang eða á Gámasvæðið, Réttarhvammi 2.

Annað plast en umbúðaplast ber ekki úrvinnslugjald og er jafnframt mjög erfitt í endurvinnslu. Athugið að leikföng sem ganga fyrir rafmagni eða rafhlöðum fara í raftækjagám á endurvinnslustöðvum. 

Hvað flokkast sem plast- annað en umbúðaplast?
Garðhúsgögn
Leikföng
Pennar
Plasthúsgögn
Uppþvottaburstar
Tannburstar
Geisladiskar
Skúringafötur
Vindsæng úr plasti
Balar
Þvottagrindur
Einangrunarplast
Einnota hanskar

Hvað verður um efnið?
Efnið er rúmmálsminnkað og síðan urðað.

Gjaldskylt (tekið klipp af korti). Athugið að einnig er hægt að nota rafræna gámakortið í Íbúaappi Akureyrarbæjar.

Rafhlöðum og smáraftækjum skal skila í grenndargám eða á Gámasvæðið.

Rafhlöður og rafgeymar flokkast sem spilliefni þar sem þeir innihalda m.a. sýru og blý sem eru mjög skaðleg umhverfinu. Athugið að fjarlægja rafhlöður úr leikföngum og úr endurhlaðanlegum raftækjum.

Hvað flokkast sem rafhlöður og rafgeymar?
Batterí
Rafhlöður
Auðkennislyklar
SIM kort o.s.frv.

Hvað verður um efnið?
Rafhlöður og rafgeymar teljast til spilliefna og því miðar meðhöndlunin fyrst og fremst að því að tryggja öruggan flutning til Efnamóttökunnar í Reykjavík sem kemur þeim til eyðingar eða annarrar meðhöndlunar samkvæm reglum þar um.

Gjaldfrjálst (ekki tekið klipp af korti).

Spilliefnum skal skila á Gámasvæðið, Réttarhvammi 2.

Spilliefnum ber samkvæmt lögum að skila til eyðingar og því nauðsynlegt að flokka og skila til endurvinnslu. Spilliefni eru skaðleg umhverfinu og geta borist með vatni og andrúmslofti út í náttúruna. Sum spilliefni safnast upp í fæðukeðjunni og eru því mjög skaðleg. Spilliefnum skal skilað í lokuðum umbúðum. Varnaðarmerktum efnum á ávallt að skila með spilliefnum. 

Hvað flokkast sem spilliefni?
Ýmiss konar hreinsiefni
Málning
Lakk
Lím
Bón
Leysiefni t.d. terpentína
Lyf
Ljósaperur
Rafhlöður
Kvikasilfur í hitamælum
Stíflueyðir
Skordýraeitur
Úðabrúsar
Ýmsar vöru fyrir ökutæki t.d. frostlögur, olíur, rafgeymar, tjöruleysir, bón og ýmis þrifefni

Hvað verður um efnið?
Meðhöndlunin miðar fyrst og fremst að því að flokka og tryggja öruggan flutning til Efnamóttökunnar í Reykjavík sem kemur þeim til eyðingar eða annarrar meðhöndlunar samkvæmt reglum þar um.

Flest gjaldfrjálst (ekki tekið klipp af korti).

Timbri skal skila á Gámasvæðið, Réttarhvammi 2.

Allan timburúrgang er æskilegt að flokka í tvo flokka:
Ómeðhöndlað timbur: auðvelt í endurvinnslu og má endurnýta á margvíslegan hátt. Dæmi um slíkt timbur er vörubretti og ómálað timbur.
Meðhöndlað timbur: málað eða húðað sem er erfiðara í endurvinnslu, þar sem málning, fúavarnarefni eða plasthúðun rýrir mjög möguleikana á endurvinnslu timbursins.
Athugið að farmar mega alls ekki innihalda annað efni t.d. gler, plast, tjörupappa, einangrun o.s.frv.

Hvað verður um efnið?
Hreint timbur er kurlað niður með tætara og notað í jarðgerð lífræns úrgangs. Í timbrinu er hátt hlutfall kolefnis og þess vegna er það mikilvægt til mótvægis við hátt hlutfall köfnunarefnis í slátur-, kjöt- og fiskúrgangi. Aðeins hreint timbur hentar sem stoðefni við jarðgerð þar sem fúavarnarefni og önnur meðhöndlun á timbrinu dregur almennt mjög úr starfsemi örvera og inniheldur efni sem draga úr nýtingarmöguleikum á moltunni, sem myndast við jarðgerðina. Einnig er kurlað timbur m.a. notað sem þekjuefni á urðunarstöðum, bæði sem millilag og við endanlegan frágang. Ennfremur er timburkurl notað í reiðvegi, göngustíga, trjábeð o.fl. Gámur fyrir blandað timbur er einnig á gámasvæðinu. Mest af blönduðu timbri er kurlað og fer síðan í urðun.

Gjaldskylt (tekið klipp af korti). Athugið að einnig er hægt að nota rafræna gámakortið í Íbúaappi Akureyrarbæjar.